Wyroby ze stali nierdzewnej, żaroodpornej, duplex, kwasoodpornej

Typy i rodzaje korozji
Typy i rodzaje korozji

Typy i rodzaje korozji

Korozja jest to oddziaływanie fizykochemiczne między metalem i środowiskiem. Wynikiem tego oddziaływania są zmiany we własnościach metalu (np. stali nierdzewnej), które mogą prowadzić do znacznego pogorszenia funkcji metalu, środowiska lub układu technicznego, którego są elementami. Najczęściej zjawiska korozyjne klasyfikuje się według mechanizmów, typów zniszczeń korozyjnych, środowiska i występowania w danej gałęzi przemysłu.
Korozja jest naturalnym wrogiem metali. Zwykła stal węglowa reaguje z tlenem w powietrzu, co powoduje powstanie na powierzchni stali warstwy tlenku żelaza. Powierzchnia ta jest porowata i pozwala na dalsze utlenianie stali, powodując korozję, której efektem jest rdza. Innymi słowy korozja jest to stopniowe niszczenie materiałów metalowych i niemetalowych pod wpływem chemicznego i elektrochemicznego oddziaływania środowiska w wyniku, którego zmieniają się stan i właściwości niszczonego materiału.

Korozja bimetaliczna, zwana również korozją galwaniczną to korozja wywołana działaniem ogniwa korozyjnego gdzie elementy instalacji, np. elektrody, stanowią dwa różne metale. Jeżeli dwa różne metale będą znajdować się w środowisku elektrolitu to umożliwi to przepływ prądu elektrycznego z metalu mniej szlachetnego (anody) do metalu bardziej szlachetnego (katody), a metal anodowy będzie korodować w szybszym tempie niż gdyby metale się nie stykały. Stale nierdzewne w parach elektrochemicznych zazwyczaj stanowią materiał katodowy i przez to zwykle w takim połączeniu to ten drugi metal jest narażony na korozję.

Korozja erozyjna – proces, w którym jednocześnie występują korozja i erozja – powierzchniowe, mechaniczne ścieranie materiału, np. poprzez przepływające ciecze lub gazy zawierające rozdrobnione substancje stałe. Korozja erozyjna w instalacjach ze stali nierdzewnej występuje często w obszarze zmian przekroju i kierunku przepływu medium. Korozja erozyjna jest również ściśle uzależniona od prędkości przepływu medium w instalacji.

Korozja lokalna występuje miejscowo na powierzchni metalu poddanego oddziaływaniu środowiska korozyjnego. Stale odporne na korozję mogą ulegać różnym typom korozji lokalnej, takim jak korozja wżerowa, szczelinowa, międzykrystaliczna oraz korozja naprężeniowa.

Korozja międzykrystaliczna (intergranular corrosion) zachodzi, gdy roztwór atakuje granice ziaren bez naruszenia ich wnętrza. Jest to inaczej selektywne rozpuszczanie granic ziaren lub przylegających obszarów na skutek procesu korozyjnego. Czynnikiem inicjującym ten proces jest różnica potencjału pomiędzy granicą ziarna zubożonego w Cr (chrom) w przypadku węglików chromu – anoda, a wtrąceniem, fazą międzymetaliczną lub zanieczyszczeniami tworzącymi się na granicy ziarna. Zależy ona od składu chemicznego i obróbki cieplnej. Korozja ta postępuje od powierzchni w głąb metalu. Wytrzymałość i ciągliwość gwałtownie wtedy maleją. Próbka materiału objętego taką korozją nie wydaje dźwięku metalicznego, a podczas prób zginania – pęka. W szczególnym przypadku może rozsypać się w proszek. Ten typ korozji jest bardzo niebezpieczny. Dokładne określenie stopnia zaawansowania tej korozji jest bardzo trudne. Ocena tej korozji jest dokonywana poprzez badania mikroskopijne oraz poprzez pomiar przyrostu oporu elektrycznego.

Korozja naprężeniowa (pękanie korozyjne, pękanie sezonowe) – korozja lokalna zachodząca w materiale, w którym występują stałe naprężenia technologiczne lub eksploatacyjne. Korozja naprężeniowa występuje na skutek łącznego oddziaływania agresywnego środowiska i naprężeń mechanicznych na materiały podatne na ten typ korozji. Efektem korozji naprężeniowej jest pękanie przedmiotów metalowych (np. stalowych, mosiężnych lub aluminiowych) lub polimerowych. Korozja metali ma charakter elektrochemiczny.
Korozja naprężeniowa zachodzi głównie w roztworach stosunkowo mało agresywnych, głównie chlorków (również bromków i jodków).
Pękanie korozyjne stopów może być powodowane przez takie czynniki, jak np.: mosiądze – korodują w atmosferze amoniaku lub dwutlenku siarki; stale węglowe – korodują w środowisku alkalicznym i w obecności azotanów; stopy aluminium, magnezu i stale chromowo-niklowe – korodują w obecności chlorków
Mogą to być zarówno naprężenia spowodowane siłami zewnętrznymi, jak również naprężenia własne wywołane np. zgniataniem (przeciąganiem) na zimno lub spawaniem. Uważa się, iż materiał pozostający pod wpływem obciążeń, poddany działaniu środowiska korozyjnego jest mniej odporny na oddziaływanie tego środowiska niż materiał nieobciążony. W wyniku naprężeń powierzchnia metalu nie jest energetycznie jednorodna. Powstają miejsca bogatsze energetycznie, z których jony metalu znajdujące się na powierzchni przechodzą do roztworu łatwiej niż z powierzchni niezdefektowanej. Powierzchnia zdefektowana staje się biegunem ujemnym, a powierzchnia niezdefektowana biegunem dodatnim ogniwa. W ogniwie korozyjnym na anodzie zachodzi proces utleniania (korozja elektrochemiczna). Pęknięcia przebiegają prostopadle do naprężeń głównych i mogą przebiegać wzdłuż granic ziaren (naprężeniowa korozja międzykrystaliczna) lub poprzez ziarna (korozja naprężeniowa śródkrystaliczna).
Zjawisko pękania korozyjnego tłumaczy się nierównomiernym rozmieszczeniem składników stopu, zwłaszcza, gdy różnią się one aktywnością chemiczną (np. cynk i miedź w mosiądzach). W przypadku mosiądzów pęknięcia korozyjne tworzą się w miejscach lokalnie wyższego stężenie atomów cynku. Z tego względu najbardziej odporne na ten typ korozji są mosiądze zawierające do 20% cynku (np. tombak).

Korozja równomierna to korozja zachodząca równomiernie na całej powierzchni metalu znajdującego się w środowisku korozyjnym. Ten typ korozji wpływa na zmniejszenie własności mechanicznych materiału przez równomierne zmniejszenie przekroju poprzecznego i ubytek masy i w efekcie tego do obniżenia własności wytrzymałościowych korodowanego elementu. Korozja równomierna stali odpornych na korozję jest obserwowana w przypadku, gdy stal ta znajduje się w stanie aktywnym, kiedy warstwa pasywna jest niestabilna.

Korozja szczelinowa (crevice corrosion) – elektrochemiczna korozja lokalna powstająca w trudno dostępnych miejscach. Są na nią narażone połączenia elementów, w których nie występuje przetopienie łączonych powierzchni, np. połączenia śrubowe i nitowe. Proces powstawania korozji szczelinowej rozpoczyna się po zużyciu tlenu w trudno dostępnym otoczeniu szczeliny. Efektem procesu jest osadzanie się trudno rozpuszczalnych związków na wylocie szczeliny i łatwo rozpuszczalnych soli wewnątrz niej – zakwaszających środowisko korozyjne szczeliny.

Korozja wżerowa (pitting corrosion) jest to korozja lokalna powodująca tworzenie się wżerów (pits) – wgłębień postępujących od powierzchni w głąb stali. Korozja wżerowa stali odpornych na korozję polega na powstawaniu wżerów, zainicjowanych w miejscu uszkodzenia pasywnej warstwy tlenkowej, które mogą doprowadzić do całkowitej perforacji cienkościennych wyrobów. Do głównych czynników wpływających na odporność na korozję wżerową stali nierdzewnych należą stan powierzchni materiału (korzystna jest niska chropowatość powierzchni) oraz główne dodatki stopowe takie jak chrom, molibden i nikiel.

Warstwa pasywna – jest to cienka, nieporowata, obejmująca cały element, stabilna i nieprzepuszczalna warstwa tlenków głównie chromu formująca się na powierzchni stali odpornej na korozję (nierdzewnej), jako kombinacja tlenu z powietrza lub wody z chromem zawartym w stopie. Warstwa pasywna na stalach nierdzewnych charakteryzuje się skłonnością do samoczynnego odbudowywania się w środowisku zawierającym tlen. Warstwa ta chroni stal odporną na korozję przed naturalnie występującymi czynnikami korozyjnymi.

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper Premium